تاثیر کربوهیدرات بر چاقی
به نظر می‌رسد محققین نظرات خود در رابطه با کربوهیدرات و چاقی را تغییر داده‌اند. یکی از نظریه‌هایی که بارها اعلام شده است افزایش انسولین در بدن پس از مصرف کربوهیدرات است که منجر به ذخیره چربی در بدن، افزایش اشتها و خوردن غذای بیشتر می‌شود. با این حال تحقیقات اخیر نشان می‌دهد، این مسئله به این سادگی‌ها نیست. در مقاله‌ای که در مجله Science به چاپ رسید، محققین اظهار داشتند با اینکه رژیم‌های کم کربوهیدرات همراه با چربی زیاد، منجر به کاهش وزن در افراد می‌شوند، لازم است روش عملکرد آن دقیق‌تر و جزئی‌تر گفته شود. علاوه بر این، در این مقاله ذکر می‌شود سطح انسولین در بین وعده‌های غذایی و تاثیر هورمون‌ها بر اندام‌های گوناگون بدن عوامل مهم‌تری برای حفظ تعادل انرژی بدن محسوب می‌شوند.
طی دهه‌های متوالی، علل چاقی و روش‌های موثر برای کاهش وزن از مهم‌ترین موضوعات بحث در میان دانشمندان و متخصصین تغذیه بوده است. بنا بر تئوری مدل کربوهیدرات-انسولین، غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی مقادیر زیادی از کربوهیدرات هستند، منجر به افزایش سطح انسولین در بدن انسان می‌شوند. هورمون‌ها باعث می‌شوند کالری‌های مازاد در آدیپوسیت (adipocyte) که یاخته، سلول های چربی یا لیپوسیت نیز نامیده می‌شوند ذخیره شوند. این مسئله باعث می‌شود این منبع انرژی در دسترس سایر اندام‌های بدن نباشد که منجر به افزایش گرسنگی، کاهش متابولیسم و افزایش وزن در طول زمان می‌شود. معمولا متخصصین تغذیه از مدل کربوهیدرات انسولین به عنوان نمونه برای موفقیت رژیم‌های کم کربوهیدرات و پرچربی مانند رژیم کتوژنیک نام می‌برند. برخلاف کربوهیدرات‌ها، چربی‌های خوراکی منجر به افزایش ناگهانی سطح انسولین بلافاصله پس از میل کردن وعده‌های غذایی نمی‌شوند. در سوی دیگر از این بحث، مدل تعادل انرژی قرار دارد که کمتر میان کربوهیدرات‌ها و چربی تمایز قائل می‌شود. تمرکز این مدل برخلاف مدل پیشین، بر ایجاد تعادل میان میزان کالری دریافتی از غذا و نوشیدنی در طول روز و میزان سوزاندن کالری به کمک فعالیت‌های فیزیکی است. بنا بر این مدل، در صورتی که میزان کالری دریافتی از میزان مصرف بدن بیشتر شود، منجر به افزایش وزن در طول زمان می‌شود. این در حالی است که افزایش سوخت و ساز کالری نسبت به مصرف بدن، منجر به کاهش وزن می‌شود. به طور کل، قرار گرفتن انرژی بدن در کالری نقصان باعث می‌شود وزن انسان کاهش پیدا کند.
ساده انگاری؟
همان گونه که گفته شد، در مقاله به چاپ رسده در Science، بحث محققین بر سر ساده انگارانه بودن مدل کربوهیدرات-انسولین است. جان اسپیکمن از دانشگاه Aberdeen در انگلیس و دکتر کوین هال از موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی در بتسدا، منکر موفقیت رژیم‌های پر چربی و کم کربوهیدرات برای برخی از افراد نمی‌شوند و باور دارند انسولین نقش مهمی در تنظیم چربی بدن بازی می‌کند. با این حال این مسئله را زیر سوال می‌برند که درست نیست برای افزایش وزن در افراد تنها اثر انسولین بر سلول های چربی پس از مصرف غذاهای پرکربوهیدرات را مقصر بدانیم. این دو اظهار دارند:
" نقش انسولین در چاقی افراد با در نظر گرفتن رفتار آن در اندام‌های گوناگون بدن بیشتر قابل درک است که معمولا در اثر عواملی به غیر از میزان کربوهیدرات دریافتی است. در واقع تجدید نظر درباره نقش انسولین در چاقی می‌تواند منجر به بهبود درک ما از علل چاقی و درمان آن بشود."
اسپیکمن و هال در این مقاله به تحقیقی اشاره می‌کنند که در سال 2020 روی موش‌ها انجام شد و به مقایسه تاثیر 29 رژیم غذایی گوناگون بر چربی بدن پرداخت. تمرکز 16 عدد از این رژیم‌ها بر مصرف ثابت پروتئین بود در حالی که میزان نسبی چربی و کربوهیدرات در میزان کالری دریافتی آن‌ها تغییر داده می‌شد. بنا بر مدل کربوهیدرات انسولین، پیش‌بینی می‌شود مصرف کربوهیدرات بیشتر در رژیم غذایی، منجر به افزایش بیشتر انسولین در بدن شود. بنابراین، طبق این مدل موش‌ها با این رژیم می‌بایست چربی بیشتری مصرف کرده و کالری بیشتری در روز دریافت کنند. با این حال، پس از گذشت 12 هفته که برای موش‌ها نزدیک به 9 سال انسانی محسوب می‌شود، موش‌هایی که کربوهیدرات بیشتری در رژیم غذایی خود داشتند، کالری کمتری مصرف می‌کردند که منجر به مصرف کمتر چربی و وزن در آن‌ها شده بود. این نتیجه در واقع بر خلاف میزان انسولین بالا در بدنشان پس از مصرف وعده‌های غذایی بود.
مطالعات در انسان‌ها
با توجه به اینکه در برخی موارد ممکن است نتایج بررسی‌های این چنین در موش‌ها برای انسان‌ها صادق نباشد، نتایج تحقیقاتی که روی انسان‌ها انجام شده است نیز بررسی شد که مشابه با نتایج تحقیقات روی موش‌ها بود. برای مثال در یک تحقیق به بررسی تاثیر دو رژیم متفاوت روی افراد با اضافه وزن پرداخته شد. هر کدام از این رژیم‌ها نزدیک به 2 هفته زمان برد. یکی از رژیم‌ها شامل 10 درصد کربوهیدرات و 75 درصد چربی بود، در حالی که رژیم دیگر از نزدیک به 75 درصد کربوهیدرات و 10 درصد چربی تشکیل می‌شد. در این تحقیق به شرکت کنندگان اجازه داده شد وعده‌های غذایی خود را به هر میزان که مایلند کم یا زیاد میل کنند. همان طور که مدل کربوهیدرات انسولین پیش‌بینی می‌کند، رژیم پرکربوهیدرات منجر به افزایش سطح انسولین در بدن شرکت کنندگان پس از هر وعده غذا شد. با این حال، افرادی که رژیم پر کربوهیدرات را داشتند، در طول روز کالری کمتری مصرف کردند و گزارش دادند پس از مصرف غذا از رضایت کامل برخوردار بودند. لازم به ذکر است تنها شرکت کنندگانی که رژیم پرکربوهیدرات داشتند، میزان قابل توجهی از وزن خود را از دست دادند.
اسپیکمن و هال اشاره می‌کنند انسولین بر بسیاری از اندام بدن اثر می‌گذارد و تاثیرات آن تنها پس از مصرف غذا و نوشیدنی نیست. نقش انسولین در تنظیم چربی بدن در واقع بخشی از یک شبکه پر جنب و جوش از عواملی است که مسئولیت کنترل و متعادل کردن تاثیرات عدم توازن در انرژی بدن هستند. برای مثال گفته می‌شود میزان زیادی از انسولین در ترکیب با سیگنال‌هایی از بافت چربی به مغز فرمان می‌دهند تا در صورت افزایش چربی بدن از یک حد معین، میزان دریافت انرژی را کاهش دهد.
تئوری‌های دیگر
دکتر دیوید لودویگ استاد تغذیه‌ای است که یکی از موافقان سرسخت مدل کربوهیدرات-انسولین است، به تحقیق ذکر شده در مقاله اسپیکمن و هال واکنش نشان داد. وی اظهار داشت، تحقیق انجام شده روی موش‌ها تا حد زیادی سوگیری داشت زیرا رژیم کم کربوهیدرات حاوی مقادیر زیادی از چربی‌های اشباع شده بود. دکتر لودویگ گفت: "چربی‌های اشباع شده در جوندگان منجر به التهاب شدید و اخلال در عملکرد متابولیسم می‌شود که اعتبار این تست را زیر سوال برده و مانع از صحت نتایج آن می‌شود."
وی افزود، مطالعات دیگری وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم‌های پرکربوهیدرات در جوندگان نشان از افزایش وزن آن‌ها دارد. علاوه بر این وی صحت بررسی انجام شده روی انسان‌ها را نیز زیر سوال برد و اذعان داشت یک بازه زمانی دو هفته‌ای برای عادت دادن بدن به تغییر در تغذیه جدید کافی نیست. تحلیل خود دکتر لودویگ حاکی از آن است که مطالعاتی که در بازه زمانی طولانی‌تری انجام شده‌اند نشان می‌دهد در رژیم‌های کم کربوهیدرات، میزان مصرف انرژی توسط بدن بیشتر است. همچنین تحقیقات بسیاری اثرات مثبت رژیم‌های با کربوهیدرات کم و چربی زیاد را نشان داده و کاهش وزن توسط آن‌ها را تایید می‌کنند.
پروفسور نوید ستار از موسسه قلبی عروقی و علم پزشکی در دانشگاه گلاسکو واقع در بریتانیا اظهار داشت رژیم‌های کم کربوهیدرات می‌توانند به کاهش وزن افراد کمک کنند. با این حال، وی بر این باور است که موفقیت رژیم‌ها وابسته به کاهش میزان کالری دریافتی در اثر کاهش اشتهاست و ارتباطی به تاثیرات مدل کربوهیدرات-انسولین ندارد. پروفسور ستار در این باره توضیح می‌دهد، افرادی که از رژیم‌های با کربوهیدرات کم پیروی می‌کنند، معمولا کمتر غذا می خورند که در اثر مصرف زیاد پروتئین و در نتیجه کاهش اشتهاست. وی افزود، تحقیقات او نشان می‌دهد میزان مازاد کالری دریافتی در افرادی که دچار اضافه وزن هستند، بیشتر از قند، به دلیل مصرف چربی است. این مسئله نشان می‌دهد علاوه بر کاهش مصرف کالری می‌بایست کاهش مصرف چربی را نیز در رژیم‌های غذایی در نظر بگیریم.
بیشتربدانید:
-250x250.gif)
افزودن نظر