برخی از بزرگ‌سالان و کودکان ممکن است به اکسیژن اضافی (مکمل) نیاز داشته باشند. درحالی‌که بیماری‌های ریوی علت اصلی نیاز به اکسیژن مکمل هستند، بیماری‌های دیگر مانند بیماری‌های قلبی نیز ممکن است نیاز به درمان با اکسیژن داشته باشند.
چرا من به اکسیژن نیاز دارم؟
ما به اکسیژن نیاز داریم برای اینکه سلول‌های بدنمان بتوانند کار کنند. هوایی که ما تنفس می‌کنیم شامل حدود ۲۱% اکسیژن است که برای افراد دارای ریه‌های سالم و بسیاری از بیماری‌های ریوی نیاز است. با این حال، اگر بیماری ریوی مزمن داشته باشید، ممکن است قادر به انتقال اکسیژن کافی از ریه‌ها به خون نباشید. از این رو، اگر سطح اکسیژنتان پایین باشد، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی به شما اکسیژن مکمل را توصیه خواهد کرد. گاهی اوقات شما فقط در وضعیت‌های خاص به اکسیژن اضافی نیاز دارید. برای مثال، شما ممکن است در ارتفاعات بسیار بلند (مانند کوهستان یا در هواپیما) به اکسیژن نیاز داشته باشید ولو اینکه در سطح دریا به آن نیاز نداشته باشید.
چگونه باید بفهمم که به اکسیژن نیاز دارم؟
اغلب مردم نمی‌دانند چه زمانی به اکسیژن نیاز دارند. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی از تجهیزات ویژه‌ای برای بررسی میزان اکسیژن در خون شما استفاده خواهد کرد. سطح اکسیژن شما با نمونه‌گیری از خونتان یا اکسیژن سنج اندازه‌گیری می‌شود. یک نمونه خون از سرخرگ (معمولاً در مچ) برای اندازه‌گیری گازهای خون شریانی (ABG) کشیده می‌شود. ABG سطح اکسیژن را مستقیماً از خون اندازه‌گیری می‌کند و دقیق‌ترین آزمایش است. این تست را می‌توان در دفتر، کلینیک یا بیمارستان انجام داد، هر جا که تجهیزات تست خون شریانی در دسترس باشد. اکسیژن سنج خون (پالس اکسی متر) می‌تواند سطح اکسیژن را با اندازه‌گیری اکسیژن اشباع خون (O2 sat) اندازه بگیرد. اکسیژن سنج خون به یکی از انگشتان دست، یکی از انگشتان پا و نرمه گوش متصل می‌شود و این مزیت را دارد که به هیچ سوزنی نیاز ندارد. همچنین می‌تواند در طول خواب یا راه رفتن، اکسیژن شما را کنترل کند.
اکسیژن سنج خون به‌اندازه تست ABG اطلاعات جامعی فراهم نمی‌کند. همچنین اگر گردش خونتان ضعیف باشد، لاک ناخن سیاه داشته باشید یا اگر ضعیف باشید، می‌تواند خوانش نادرست بدهد.
چه مقدار اکسیژن باید استفاده کنم؟
اکسیژن یک دارو است و نیاز به نسخه‌ای از ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی‌تان دارد. آن‌ها اکسیژن را برایتان با یک نرخ جریان ویژه و تعداد ساعات خاص در روز تجویز خواهند کرد. اگر سطح اکسیژن شما در طول فعالیت کمتر از حالت استراحتتان باشد، ممکن است یک نرخ جریان برای استراحت و یک نرخ جریان بیشتر در طول فعالیت برایتان تجویز شود. بسیار مهم است که از اکسیژن به همان میزان که تجویز شده است، استفاده کنید. استفاده از اکسیژن کم ممکن است به قلب و مغزتان فشار وارد کند و باعث نارسایی قلبی، خستگی و یا از بین رفتن حافظه شود. استفاده بیش از حد اکسیژن نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد. برای برخی از بیماران، استفاده بیش از حد اکسیژن می‌تواند باعث کند شدن تنفس آن‌ها تا میزان بسیار خطرناکی شود.
وقتی‌که می‌خوابم به اکسیژن نیاز دارم؟
معمولاً اگر در طول روز از اکسیژن مکمل استفاده کنید، باید در شب نیز از اکسیژن مکمل استفاده کنید. این کار به این دلیل است که تمایل دارید نرخ تنفس خود را هنگام خوابیدن کم کنید. برخی از افراد ممکن است به اکسیژن در هنگام بیداری نیاز نداشته باشند اما ممکن است به اکسیژن مکمل در هنگام خواب نیاز داشته باشند. ارائه‌دهنده مراقبت بهداشتی مشخص می‌کند که آیا در خواب به اکسیژن بیشتر نیاز دارید یا خیر و چقدر اکسیژن باید در زمان خواب مصرف کنید.
چطور می‌توانم بفهمم که وقتی بیشتر فعالیت می‌کنم به اکسیژن بیشتری نیاز دارم؟
شما در طول فعالیت‌های بدنی، انرژی بیشتری مصرف می‌کنید و در نتیجه به اکسیژن بیشتری نیاز دارید نسبت به زمان استراحت. در افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی، حتی تنفس سریع‌تر یا عمیق‌تر ممکن است برای انتقال اکسیژن به خون کافی نباشد. بنابراین، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی ممکن است بخواهد که یک تست ورزش یا تست راه رفتن انجام دهید برای اینکه بفهمد آیا سطح اکسیژن شما با پیاده‌روی تغییر می‌کند. در کودکان مقدار اکسیژنی که نیاز دارند را می‌توان با اندازه‌گیری سطح اکسیژن آن‌ها در طول بازی و همراه با غذا خوردنشان تعیین کرد.
چند ساعت در روز به اکسیژن نیاز دارم؟
شما باید به طور ایده‌آل از اکسیژن مکمل به مدت ۲۴ ساعت در روز استفاده کنید، مگر اینکه ارائه‌کننده خدمات بهداشتی به شما بگوید که فقط باید از اکسیژن برای ورزش یا خواب استفاده کنید. حتی اگر بدون اکسیژن نیز احساس خوبی دارید، سطح اکسیژن بدن شما ممکن است پایین باشد و می‌تواند باعث مشکلات مغزی و قلبی شود.
آیا همیشه باید از اکسیژن استفاده کنم؟
گاهی ممکن است به اکسیژن مکمل فقط در طول یا بعد از یک بیماری کوتاه نیاز داشته باشید، برای مثال، در حدود زمان دوره بستریتان. اگر بیماری ریوی‌تان بهبود یابد، ممکن است اکسیژن درمانی کاهش یابد یا متوقف شود. با این حال، شما هرگز نباید اکسیژن خود را بدون اینکه سطح اکسیژنتان توسط تأمین‌کننده خدمات درمانیتان کنترل شود، کاهش دهید و یا قطع کنید.
انواع مختلف سیستم‌های اکسیژن چه هستند؟
اکسیژن می‌تواند از طریق سه نوع سیستم: اکسیژن ساز، سیستم مایع و یا اکسیژن تحت‌فشار در یک استوانه فلزی انتقال داده شود. انتخاب مناسب برای شما بستگی به این دارد که چقدر اکسیژن نیاز دارید (نرخ جریان شما) و زمانی که به آن نیاز دارید (روز، شب یا هر دو). انتخاب سیستم تحویل نیز بستگی به این موارد دارد؛ شما چه جایی زندگی می‌کنید، تأمین برقتان چگونه است، چقدر فعال هستید، اینکه چه مقدار برای شما هزینه دارد و محدودیت‌های بیمه‌ای‌تان چیست.
اکسیژن ساز چیست؟
اکسیژن ساز وسیله‌ای است که هوایی را که ما به‌طور نرمال تنفس می‌کنیم (که از ۲۱% اکسیژن تشکیل‌شده است) می‌گیرد، گازهای دیگر را از هوا پاک می‌کند و ۸۵ - ۹۵ درصد اکسیژن خالص را تحویل می‌دهد. اکسیژن ساز با برق یا باتری کار می‌کند. اکسیژن ساز برای خانه معمولاً وزنی بین ۳۰ تا ۵۰ پوند (۲۳ تا ۲۳ کیلوگرم) دارد و معمولاً چرخ‌دار است تا بتواند از اتاقی به اتاق دیگر منتقل شود.
اکسیژن ساز های قابل‌حمل از ۳ تا ۲۰ پوند وزن دارند، بسته به وزن باطری و در نتیجه، برای استفاده راحت‌تر هستند. با این حال، اکسیژن سازهای قابل‌حمل ممکن است درصد کمتری از اکسیژن خالص را نسبت به اکسیژن سازهای بزرگ‌تر خانگی تحویل دهند. همچنین، بعضی از دستگاه‌های قابل‌حمل اکسیژن را به‌صورت «پالس» منتقل می‌کنند به‌جای اینکه جریان پیوسته، تحویل بدهند. قبل از خرید یا اجاره یک اکسیژن ساز قابل‌حمل، از ارائه‌دهنده مراقبت‌های درمانیتان بخواهید تا سطح اکسیژنتان را در حین فعالیت و استراحت و در حال استفاده از اکسیژن ساز قابل‌حمل اندازه‌گیری کند تا مطمئن شوید که سیستم می‌تواند اکسیژن کافی برای شما فراهم کند.
اکسیژن مایع چیست؟
اکسیژن مایع با اکسیژن بسیار سرد (منفی ۳۰۰ درجه) ایجاد می‌شود. اکسیژن در شکل مایع فضای کمتری را اشغال می‌کند، بنابراین می‌توان مقدار زیادی را در خانه و در یک محفظه نیز ذخیره کرد. سیستم‌های مایع ۱۰۰ درصد اکسیژن را انتقال می‌دهند و به برق نیاز ندارند. یک مخزن کوچک را می‌توان از یک مخزن بزرگ پر کرد که قابلیت حمل داشته باشد. این مخزن کوچک حدود ۱۱ پوند وزن دارد و می‌تواند در یک کالسکه کوچک حمل یا نگهداری شود.
کپسول اکسیژن چیست؟
اکسیژن تحت‌فشار بالا به داخل سیلندر فلزی فشرده می‌شود و می‌تواند در یک سیلندر بزرگ و یا کوچک ذخیره شود. این قدیمی‌ترین روش برای ذخیره اکسیژن است. سیلندرها حاوی ۱۰۰ درصد اکسیژن هستند. سیلندرهای بزرگ قابل‌حمل نیستند و اغلب به‌عنوان منبع اولیه اکسیژن در خانه استفاده می‌شوند. با این حال، استفاده از یک مخزن بزرگ در منزل شما می‌تواند به جایگزینی مکرر نیاز داشته باشد و می‌تواند گران‌قیمت باشد. شما ممکن است بتوانید به‌جای منبع تأمین اکسیژن اولیه از یک اکسیژن ساز استفاده کنید. سیلندرهای کوچک‌تر هنگام ترک خانه به‌عنوان اکسیژن قابل‌حمل استفاده می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به‌عنوان پشتیبان در طول قطع برق یا مشکلات مرتبط با تجهیزات عمل کنند.
کانولای بینی چیست؟
کانولای بینی یک لوله دو پایه است که برای انتقال اکسیژن روی بینی شما قرار داده می‌شود. انتهای دیگر لوله به سیستم اکسیژن متصل می‌شود. کانولای بینی، توانایی انتقال مقادیر بالایی از اکسیژن را دارد. با این حال اکسیژن جریان بالا (بیشتر از ۴ لیتر بر دقیقه) که توسط مجاری بینی انجام می‌شود، مجاری بینی شما را خشک می‌کند. این خشک کردن گاهی اوقات می‌تواند با دستگاه مرطوب‌کننده طی فرایند گرم کردن و مرطوب کردن اکسیژن کاهش یابد.
دستگاه اکسیژن ساز پالسی یا پرتابل (در صورت نیاز) چیست؟
دستگاه تحویل اکسیژن پالسی فقط به هنگام نفس کشیدن، اکسیژن را آزاد می‌کند. همان‌طور که تنفس می‌کنید، دستگاه نفس کشیدنتان را حس می‌کند و فوراً «پالس» کوتاهی از اکسیژن ایجاد می‌کند. این می‌تواند به شما کمک کند، همان مقدار اکسیژن را در مدت‌زمان طولانی‌تر حفظ کنید. کودکان و بزرگ‌سالانی که ضعیف هستند یا نمی‌توانند تنفس کنند ممکن است هنگام تنفس به شدت سنسور را تحریک نکنند و در نتیجه اکسیژن کافی دریافت نکنند. چنین افرادی نباید از دستگاه اکسیژن ساز پالسی یا پرتابل استفاده کنند. اکسیژن سازها، سیستم‌های اکسیژن مایع و سیلندرهای کوچک، همه می‌توانند اکسیژن «پالسی» را تأمین کنند. شما باید با ارائه‌دهندگان خدمات درمانی خود مشاوره کنید و آن‌ها تأیید کنند که می‌توانید اکسیژن کافی را از طریق یک دستگاه پالس دریافت کنید قبل از اینکه برای خرید یا اجاره آن اقدام کنید.
آیا باید نگران انفجار یا سوختن اکسیژن باشم؟
اکسیژن به‌تنهایی منفجر نخواهد شد و آتش نمی‌گیرد. اکسیژن باعث خواهد شد که شعله داغ‌تر و روشن‌تر شود. شما نباید هنگام استفاده از اکسیژن سیگار بکشید. بینی، مو و لباس شما می‌تواند به‌سرعت آتش بگیرد و سوختگی‌های شدید ایجاد کند. اکسیژن را حداقل ۶ فوت (۲ متر) از هر شعله باز، دور نگه دارید. اگر یک سیلندر اکسیژن بیفتد و در آن شکاف ایجاد شود، با سرعت خیلی زیاد حرکت می‌کند. همه سیلندرها را با قرار دادن در یک ناحیه امن و یا با قرار دادن آن‌ها در کنار یک دیوار پایدار و ثابت کنید.
وقتی سفر می‌کنم باید چه‌کار کنم؟
با ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنید تا ببینید آیا در هواپیما به اکسیژن نیاز دارید یا خیر. از قبل با شرکت هواپیمایی تماس بگیرید تا مطمئن شوید که آیا می‌توانید اکسیژن را در دسترس قرار دهید یا خیر. شرکت هواپیمایی نیاز به نسخه‌ای از ارائه‌دهنده خدمات درمانیتان دارد. خطوط هوایی ممکن است گزینه‌های محدودی برای جریان اکسیژن داشته باشد و هزینه بین انواع خطوط هوایی متفاوت است. اگر به‌طور مداوم از اکسیژن استفاده می‌کنید، باید برای استفاده از اکسیژن در هنگام انتظار در فرودگاه، در توقفگاه‌ها یا مقصد نهایی‌تان برنامه‌ریزی کنید. شما همچنین باید با ارائه‌دهنده خدمات درمانی خود برای تنظیم اکسیژن در مقصد سفرتان هماهنگ کنید.
مراحل اقدام
- از اکسیژن خود همان‌طور که توسط ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی تجویز می‌شود، استفاده کنید.
- با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی در مورد گزینه‌های لازم برای سیستم‌های تحویل اکسیژن بحث کنید و اینکه کدام گزینه برای سطح فعالیت شما بهتر عمل می‌کند.
- تا زمانی که از سیستم تحویل اکسیژن استفاده می‌کنید، سطح اکسیژن خود را در زمان استراحت و فعالیت بررسی کنید.
- سیگار نکشید، به‌خصوص در اطراف هرگونه دستگاه اکسیژن.
- هنگام استفاده از اکسیژن از بودن در اطراف آتش و مردمی که سیگار می‌کشند، خودداری کنید.
- اگر در حال سفر هستید، برنامه‌ریزی کنید تا مطمئن شوید که اکسیژن کافی در هر قدم از سفر خود دارید.
-250x250.gif)
افزودن نظر