الکتروکاردیوگراف ( نوار قلب ) کلینیک تشخیصی

دستگاه الکترو کاردیوگراف که به آن دستگاه نوار قلب، ECG یا EKG نیز گفته می شود، با استفاده از روشی غیر تهاجمی، فعالیت های الکتریکی قلب، مثل نرخ ضربان را اندازه می گیرد. این دستگاه همچنین به بررسی بزرگی حفره ی قلب، ضخامت عضلات آن و طبیعی بودن ریتم قلب می پردازد.

تمام بیمارانی که در بخش ICU بستری می شوند، اگر از لحاظ بالینی در وضع ناپایداری باشند، لازم است تحت مانیتورینگ دائم با دستگاه ECG قرار بگیرند. این نظارت دائم می تواند در بهبود تشخیص شرایط بیمار و کمک رسانی در صورت وخیم شدن شرایط او تاثیر گذار باشد. از ECG برای موارد مختلفی استفاده می شود که عبارتند از: 

برخی از مشکلات قلبی که می توان با استفاده از این دستگاه تشخیص داده شوند، عبارتند از:

معمولا در حالتی که شخص روی تخت دراز کشیده است، چندین الکترود به او متصل می شوند که از سمت دیگر به دستگاه وصل هستند. الکترودها، با دریافت فعالیت های الکتریکی قلب، اطلاعات را به دستگاه ECG منتقل می کنند. در واقع، با عبور سیگنال های الکتریکی از قلب، دستگاه قدرت و مدت زمان این سیگنال ها را ثبت می کند. دستگاه الکتروکاردیوگراف، نمودار اطلاعات از وضعیت قلب را لحظه به لحظه به صورت گرافی که موج P (P Wave) نامیده می شود، روی کاغذ شطرنجی ثبت می کند. موج های دریافتی که روی کاغذ چاپ می شوند، نشان دهنده ی انقباضات و انفعالات قلب در اثر محرک ها (الکترودها) هستند. معمولا در بخش ICU، از این دستگاه برای مانیتورینگ دائم ضربان قلب بیمار استفاده می شود تا در صورت پیدا شدن هر ناهنجاری قلبی مثل آریتمی قلبی که ممکن است کشنده باشد، کادر درمان در جریان قرار بگیرند.

برای بررسی شرایط قلبی ریوی و تشخیص بیماری های گوناگون، از انواع الکتروکاردیوگرام استفاده می شود که برخی از آن ها عبارتند از:

این دستگاه وسیله ای امن است و هنگام استفاده از آن هیچ خطری بیمار را تهدید نمی کند. همچنین خطر برق گرفتگی با آن نیز وجود ندارد، زیرا الکترودها با برق تولید نکرده و تنها ضربه های الکتریکی را تشخیص می دهند.

شخصی که این کار را انجام می دهد می تواند بلافاصله پس از انجام تست یا حتی در حین آن، نتایج را مشاهده کرده و اقدامات لازم را انجام دهد.

این دستگاه برای دریافت اطلاعات الکتریکی قلب، از چندین لید استفاده می کند تا بتواند یک تصویر سه بعدی از عملکرد قلبی بیمار با استفاده از خطوط افقی و عمودی بسازد. هر کدام از این لیدها اسم مخصوص به خود را دارند و نمایانگر اختلاف ولتاژ بین الکترودها هستند. تعداد لید هایی که در این دستگاه استفاده می شود، عبارتند از:

معمولا نوع استاندارد ECG، 12 لید در نظر گرفته می شود، زیرا بیشترین مقدار اطلاعات را ارائه می دهد با این حال تکان خوردن اندام، استرس و سرما ممکن است در نتایج آن تداخل ایجاد کرده و کیفیت آن را پایین بیاورند. از این رو استفاده از نوع 3 لید و 5 لید رایج تر است. در این دو نوع، الکترودهای مازاد را در ناحیه ی قفسه ی سینه متصل می کنند تا خطاهای ایجاد شده توسط بیمار، کاهش پیدا کند.

نحوه ی جای گیری الکترود ها طبق نوعی استاندارد انجام می شود تا اطلاعات به دست آمده دقیق و قابل استناد باشند. در صورت قرارگیری نادرست الکترودها ممکن است تشخیص اشتباهی داده شود که منجر به اقدامات نادرست بعدی و عمل های جراحی ای شود که برای بیمار لازم نیستند. از این رو الکترودها هر کدام رنگ مخصوصی دارند که نشان می دهد می بایست در کجا قرار بگیرند.

برخی از مهم ترین شرکت های سازندهی این دستگاه عبارتند از: